Steeds meer Nederlanders krijgen huidkanker: inmiddels één op de vijf. En de kans op de gevaarlijkste vorm van huidkanker, een melanoom, is sinds Wereldoorlog II met 2000 procent toegenomen. “Breng minder tijd door in de zon”, adviseert dermatoloog Vigfús Sigurdsson. “Huidkanker is niet zo onschuldig als sommigen wellicht denken.”
Al is hij geen zonaanbidder, hij kan best genieten van de zon. Vigfús Sigurdsson, dermatoloog in het UMC Utrecht, houdt van de dynamiek op een zonnige dag: “Mensen gaan naar buiten, mensen zijn vrolijk.” Dat hij zichzelf niet te lang aan zonlicht blootstelt, heeft te maken met zijn kennis en ervaring als dermatoloog. “We gaan vaker op vakantie naar zonnige landen, we gaan massaal naar de zonnebank en op warme dagen dragen we minder en dunnere kleren. Het aantal gevallen van huidkanker in Nederland blijft toenemen en ik zie de gevolgen ervan in mijn spreekkamer.”
Verbranden
Dat een verbrande huid niet goed voor je is, weten de meeste mensen wel. Wat veel mensen niet weten, is dat je al huidschade kunt oplopen wanneer je achter het raam in de zon zit. De boosdoeners zijn de zogeheten uv A en uv B straling. Uv A en uv B straling zijn twee verschillende soorten straling. De 'B' in uv B staat voor burning oftewel verbranding. Deze straling beschadigt de bovenste laag van je huid. Uv A (waarbij de 'A' staat voor Aging oftewel ouderdom) dringt dieper door in je huid en tast daar de cellen aan. De ene straling is niet minder erg dan de andere: allebei de soorten kunnen huidkanker veroorzaken.
Huidkanker
Er zijn drie gangbare vormen van huidkanker. Een basaalcelcarcinoom komt het meeste voor. Deze vorm ontstaat meestal op delen van de huid die het meest in de zon komen. Basaalcelcarninoom groeit langzaam en zaait (vrijwel) nooit uit. Een plaveiselcelcarcinoom ontstaat ook meestal op de blootgestelde huid. Dit is een kwaadaardige tumor. Plaveiselcelcarcinoom ontstaat in de opperhuid en zaait soms uit naar de lymfeklieren en andere organen. Een Melanoom ontstaat vaak uit een moedervlek of begint als een nieuw, donker gekleurd gezwel.
Levensbedreigend
De meeste vormen van huidkanker zijn goed te behandelen met een operatie. “Maar dat betekent niet”, zegt Sigurdsson, “dat huidkanker een onschuldige aandoening zou zijn. Een basaalcelcarcinoom zaait normaliter niet uit, maar kan wel tot verminking leiden.” De gevaarlijkste vorm van huidkanker is het melanoom. Volgens de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV) komen in Nederland jaarlijks zo’n 4000 melanomen voor. In 2015 overleden volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) 825 mensen aan deze vorm van huidkanker. In totaal overleden er dat jaar 927 mensen aan huidkanker.
Tips: hoe voorkom je schade door zonlicht?
Huidkanker treft hoofdzakelijk mensen met een licht huidtype. Als je zo’n lichte huid hebt, kun je op zonnige dagen het volgende doen:
Stel je huid niet te lang bloot aan zonlicht. Na zo’n 15 minuten zonlicht hebben mensen met een lichte huid voldoende vitamine D voor de dag opgenomen. Vitamine D is noodzakelijk voor onze gezondheid; het wordt in de huid aangemaakt onder invloed van zonlicht en zit ook in vette vis, boter en andere zuivelproducten.
Draag liever geen dunne maar juist dikkere kleding of koop uv-werende kleding. Draag een petje of hoed zoals veel mensen in Australië al standaard doen.
Smeer regelmatig zonnebrandcrème die beschermt tegen uv B en uv A straling. Gebruik minimaal beschermingsfactor 15 en smeer dik en regelmatig. Een hogere beschermingsfactor dan 20 is niet nodig en zelfs niet wenselijk, want dat verhindert elke vorm van spontane gewenning van de huid aan het zonlicht en blokkeert de aanmaak van vitamine D.
Gebruik bij jonge kinderen met een heel lichte huid liever wel een hogere beschermingsfactor: bijvoorbeeld 30. Houdt Baby's en heel jonge kinderen zo veel mogelijk uit de zon.
Controleer zelf je huid: opvallende en anderskleurige vlekken of vlekken die jeuken en bloeden, kunnen duiden op huidkanker. Knobbels die groeien of wondjes die niet meer lijken te genezen ook. Het is goed om je huid te leren kennen zodat dit soort afwijkingen eerder opvallen. Raadpleeg bij twijfel altijd je huisarts.
Verder lezen?
Lees meer over huidkanker op umcutrecht.nl
